web analytics
Članci

Jože Prijevec: “Postoji hipoteza da je Tito odgovoran za smrt Staljina. Evo zbog čega mislim to…”

Jože Pirjevec je rođen u Trstu 1940, gdje je diplomirao istoriju. Potom je pohađao Diplomatsku akademiju u Beču. Doktorirao je (1976) na Univerzitetu u Ljubljani.

Predavao je (od 1971) istoriju Istočne Evrope, odnosno slovenskih naroda, na univerzitetima u Pizi, Trstu i Padovi, gde je izabran za redovnog profesora. Sada predaje savremenu istoriju na Fakultetu za humanističke nauke u Kopru. Redovni je član Slovenačke akademije nauka i umjetnosti. Jedan je od osnivača nove stranke “Solidarnost”, koja je protiv ekonomske, političke i moralne krize u slovenačkom društvu. Jože Pirjevec živi u Trstu, odakle je i govorio za ART Vijesti.


– Na Titovoj Jugoslaviji počeo sam da radim još 1979. godine. Tada je već bilo prošlo trideset godina od isključenja KPJ iz Informbiroa, što znači da su postale dostupne zapadne arhive za 1948. godinu. Pošto me je tema rascjepa između Tita i Staljina zanimala, prvo sam otišao do Kancelarije javnih zapisa u Londonu (sada je to Nacionalni arhiv), gdje sam pregledao izvještaje iz Beograda koje je britanskom Ministarstvu spoljnih poslova poslao ambasador ser Čarls Pik. Nastavio sam studije u rimskom Ministarstvu spoljnih poslova i u Vašingtonu, uz stipendiju Vudro Vilson centra. U mali grad Indipendens u blizini Kanzas Sitija preselio sam se, gdje je arhiva predsjednika Trumana.

Poslije Staljinove smrti u njegovoj blagajni je pronađena cedulja na kojoj mu je Tito napisao da su Staljinovi agenti pokušali da ga uklone: vatrenim oružjem, otrovom i bodežom. Tito mu je napisao: „Ja ću poslati samo jednog, a taj neće pogriješiti“. Da li ta Titova prijetnja ima veze sa Staljinovim infarktom nakon koga je uslijedila i njegova smrt? To je, naravno, samo hipoteza koja vjerovatno nikada neće biti dokazana.

laguna.rs