TITO: “Najveća greška u politici mi je bila što sam potpisao Ustav iz 1974. godine!” (VIDEO)

Mika Špiljak i Kiro Gligorov su potpisali Ustav iz 1974. godine a finalni potpis je morao dati i predsjednik Tito.

Joška Broz je ispričao priču o tome šta je bila najveća greška doživotnog predsjednika SFR Jugoslavije, Josipa Broza Tita.

Šta je zapravo značio Ustav iz 1974. godine?

Ustav Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije iz 1974. (poznat i kao Brionski ustav) svečano je proglašen 21. februara te godine. Ovaj ustav je izvršio značajne promjene u društvenom i ekonomskom uređenju zemlje. Ustaljeni termin novinarskog i političkog govora koji se odnosi na ovaj Ustav je samo Ustav iz 1974.

Po tom Ustavu su uvedeni paritetni odnosi između republika, konsenzus u odlučivanju, a SAP Kosovo i SAP Vojvodina (dotada pokrajine) dobile su gotovo status republika. Po osnovu ovog ustava uvedeni su novi ustavi u republikama i pokrajinama. Legalizovano je pravo na samoopredjeljenje i otcjepljenje, ali je ostalo nejasno da li su nosioci toga prava narodi ili republike. Društvena svojina proglašena je osnovnim obilježjem ekonomskog sistema. Uveden je delegatski sistem kao osnova iz koje izrastaju skupštine svih društveno-političkih i interesnih zajednica kao i organi društvenog samoupravljanja. Ustavom iz 1974. godine, Josip Broz Tito proglašen je doživotnim Predsjednikom Republike i Vrhovnim komandantom a osnovano je i Predsjedništvo SFRJ kao kolektivni organ upravljanja, koji je mehanizmima dogovora i konsenzusa trebao osigurati opstanak i djelovanje višenacionalne Jugoslavije i nakon Titove smrti.

Donošenju ovog Ustava prethodila su stalna balansiranja između centralizma i federalizma, zbog čega je druga Jugoslavija prolazila kroz brojne ustavne promjene:1946, 1953, 1963. Ustav iz 1963. godine bio je 19 puta popravljan. Preko ustavnih amandmana od 1971. i 1972, došlo se do Ustava iz 1974., koji je imao usaglašavajući karakter.

Pogledajte od 20:55 min.

VIDEO: