TERITORIJALNA ODBRANA SFRJ Koji je bio cilj TO? Koja je bila razlika u odnosu na JNA?
Teritorijalna odbrana (TO) je bila komponenta Oružanih snaga Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (OS SFRJ).
Oružane snage SFRJ sastojale su se od dvije komponente: Jugoslavenske narodne armije (JNA) i Teritorijalne odbrane. Zadatak Oružanih snaga SFRJ bio je da štite nezavisnost, suverenitet, cjelokupnost teritorije i Ustavom utvrđeno društveno uređenje SFRJ. Iako nije komponenta Oružanih snaga SFRJ, milicija se također u ratu, za vrijeme neposredne ratne opasnosti i u drugim vanrednim prilikama mogla upotrijebiti za izvršavanje vojnih zadataka za oružane snage pri čemu se jedinica milicije potčinjavala nadležnom starješini koji rukovodi borbenim dejstvom.
Osnivanju TO prethodio je razvoj koncepcije vojne doktrine “opštenarodne odbrane” koja je oblikovana 1968. godine a kao službena vojna doktrina proglašena 1969. godine donošenjem Zakona o narodnoj odbrani (“Službeni list SFRJ”, broj 8/1969 od 19. 02. 1969. godine) kojim je ujedno i osnovana TO kao komponenta Oružanih snaga.
TO je uključivala sve naoružane sastave u SFRJ koji nisu pripadali JNA ili miliciji. Teritorijalna odbrana predstavljala je najširi oblik organizovanja radnih ljudi i građana za oružanu borbu i određene zadatke društvene samozaštite i najširi oblik organizovanog oružanog opštenarodnog otpora. Svrha TO bila je da veliki broj muškog stanovništva prođe vojnu obuku i bude osposobljeno za učešće u odbrani SFRJ kroz lokalno organizovane i velikim dijelom nezavisne vojne jedinice.
TO su organizovale, finansirale i opremale konstitutivne federalne jedinice – socijalističke republike (Slovenija, Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Srbija, Crna Gora i Makedonija) i socijalističke autonomne pokrajine (Kosovo i Vojvodina). Zbog toga, TO se često smatrala “republičkom vojskom”, vojskama federalnih jedinica.
Osnivanje
19. februara 1968 donosi se zvanično zakon o ONO i DSZ. Uvodi se nastavni predmet opće odbrane na školama u SFRJ.
Vojna doktrina “opštenarodne odbrane” podrazumjevala je odbranu zemlje ili vođenje rata korištenjem svih ljudskih i materijalnih sredstava i snaga društva u borbi protiv agresora. “Opštenarodna odbrana” uključivala je razne oblike borbe i otpora, osim oružanih snaga (koje su glavni nosilac i oslonac borbe), u njoj učestvuje celokupno stanovništvo, uključujući sve one koji su sposobni za borbu i pružanje otpora, kao i svi ekonomski i ostali društveni potencijali.
Oružane snage SFRJ bile su sastavljene od Jugoslovenske narodne armije (JNA) kao manevarske komponente i Teritorijalne obrane (TO) kao prostorne komponente, koja je bila najširi oblik organiziranog oružanog općenarodnog otpora. Svim postrojbama i operativno-strategijskim sastavima JNA, kao i operativno-strategijskim sastavima TO, zapovijedalo je Vrhovno zapovjedništvo kojeg je činilo Predsjedništvo SFRJ – po jedan izabrani predstavnik svake republike i pokrajine. Stručnu potporu činio je Štab Vrhovne komande, u koji je u ratnom stanju ulazilo savezno ministarstvo obrane (Savezni sekretarijat narodne odbrane – SSNO). Njemu su bila podredjena vojišta kao vojno-teritorijalna zapovjedništva, čije se zone odgovornosti nisu podudarala sa političko-teritorijalnom podjelom države. Ratno zrakoplovstvo i protuzračna obrana bili su takodjer pod neposrednim zapovjedništvom Vrhovnog zapovjedništva. Ratna mornarica i obrana priobalnog dijela (Istra, Hrvatsko Primorje, Dalmacija, Boka Kotorska i crnogorska obala) bila je pod zapovjedništvom Vojnopomorske oblasti koja je opet bila podredjena vrhovnom zapovijedanju. Vrhovnom zapovjedništvu bili su podredjeni i Republički stožeri TO kao vojno-teritorijalna zapovjedništva republika.
Za razliku od JNA gdje je korišten isključivo srpskohrvatski jezik, teritorijalci su mogli naređenja primati na jeziku republike u kojoj su živjeli.
Naoružanje TO-a je bilo drugorazredno u odnosu na naoružanje JNA, a skladištilo se u općinskim skladištima a kod manjih područja i u kućama TO vojnika da bi se uštedjelo vrijeme u slučaju mobilizacije. Oružje je bilo preuzeto iz starih arsenala JNA s tim da su republike odnosno općine morale same snositi troškove otkupa i održavanja.