Donald Tramp proglasio pobjedu obećavši da PREKIDA RATOVE! Šta čeka svijet nakon istorijskih izbora u SAD-u? Kako funkcionišu američki izbori?
Donald Tramp je proglasio pobjedu i postao 47. predsjednik Sjedinjenih Američkih Država, prenose bbc, fox.
Američki izbori su, svakako, najvažniji izbori u svijetu i svijet pomno prati dešavanja i rezultate, pa tako i mi.
Na svom obraćanju je naglasio da će prekinuti ratove i da neće počinjati nove.
Spoljna politika i savezništva
- Skepticizam prema međunarodnim savezima: Tramp je bio skeptičan prema saveznicima u NATO-u i mogao bi nastaviti s pritiscima na evropske saveznike da povećaju svoje vojne budžete.
- Odnosi s Kinom: Verovatno bi pojačao trgovinski pritisak i dalje sankcije prema Kini, naglašavajući ekonomsku samodovoljnost SAD.
- Bliski Istok: Tramp je fokusiran na jačanje veza sa Izraelom i zemljama poput Saudijske Arabije, pa bismo mogli očekivati nastavak ili čak intenziviranje tog kursa.
- Rusija i Ukrajina: Tokom prethodnog mandata, Tramp je često imao pozitivne komentare o Rusiji, što bi moglo uticati na politiku prema ukrajinskom konfliktu i ruskim sankcijama.
Ekonomska politika
- Porezi i deregulacija: Očekuje se povratak smanjenja korporativnih poreza i dalja deregulacija sektora kao što su energija i finansije.
- Trgovinski sporazumi: Tramp bi mogao ponovno pregovarati ili se povući iz sporazuma koji smatra nepovoljnim za SAD, slično kao što je uradio s Transpacifičkim partnerstvom (TPP).
- Inflacija i kamatne stope: Tramp je često kritikovao visoke kamatne stope, pa bi možda vršio pritisak na Federalne rezerve da zadrže niske stope, što bi moglo uticati na inflaciju i dugoročne ekonomske trendove.
Imigraciona politika
- Pojačana kontrola granica: Tramp bi verovatno nastavio s naglaskom na fizičku bezbednost granica i striktnije restrikcije na azilante i migrante.
- Restrikcije na vizne programe: Tokom pandemije, Trampova administracija je uvela privremene zabrane na određene vize, kao što su radne vize za strane radnike; slične mere bi mogle da budu ponovno primenjene.
Unutrašnja politika i polarizacija
- Kultura i društvena pitanja: Tramp je poznat po tome da se fokusira na pitanja koja polarizuju javnost, kao što su prava na nošenje oružja i sloboda govora. Mogli bismo očekivati veći fokus na konzervativne društvene politike i sudska imenovanja.
- Javna zdravstvena politika i COVID-19: Tramp bi mogao ukinuti ili minimizirati preostale mere javnog zdravlja i potencijalno zauzeti stav skeptičan prema merama vakcinacije i restrikcijama.
Trampova politika će zavisiti od sastava Kongresa. Ako republikanci budu imali kontrolu nad oba doma, lakše će sprovoditi svoje inicijative; međutim, uz opoziciju, mogao bi se suočiti sa izazovima koji bi ograničili obim njegove politike.
Kako funkcionišu američki izbori?
Američki izbori, posebno izbori za predsednika, su složen sistem zasnovan na Elektorskom koledžu, gde građani indirektno biraju predsednika. Evo kako to funkcioniše u osnovi:
Kako funkcioniše Elektorski koledž?
Umesto da se glasovi prebrojavaju na nivou cele zemlje, izbori se odvijaju u svakoj pojedinačnoj državi. Svaka država ima određeni broj elektora, koji su proporcionalni njenoj populaciji (broju stanovnika), a elektori čine Elektorski koledž. Ukupno ima 538 elektora, što znači da je za pobedu potrebno 270 glasova elektora.
Broj elektora po državama varira – na primer, Kalifornija ima 55, dok su manje države, poput Vermonta ili Delavera, zastupljene sa po 3 elektora. Vašington, D.C., takođe ima 3 elektora, iako nije država. Kandidat koji osvoji većinu glasova u jednoj državi obično osvaja sve njene elektore. Ovo pravilo zovemo “pobednik nosi sve” i ono važi u svim državama osim u Mejnu i Nebraski, gde se elektorski glasovi dodeljuju proporcionalno.
Sada ću objasniti kako funkcionišu izbori u svakoj američkoj državi.
Osnovne karakteristike izbora po državama
Svaka država ima određena pravila o registraciji glasača, oblicima glasanja (poštom, unapred ili na dan izbora), kao i pravila koja određuju kako se broje glasovi. Broj elektora po državama je sledeći:
| Država | Broj elektora |
|---|---|
| Alabama | 9 |
| Aljaska | 3 |
| Arizona | 11 |
| Arkansas | 6 |
| Kalifornija | 55 |
| Kolorado | 9 |
| Konektikat | 7 |
| Delaver | 3 |
| Florida | 29 |
| Džordžija | 16 |
| Havaji | 4 |
| Ajdaho | 4 |
| Ilinois | 20 |
| Indijana | 11 |
| Ajova | 6 |
| Kanzas | 6 |
| Kentaki | 8 |
| Luizijana | 8 |
| Mejn | 4 |
| Merilend | 10 |
| Masačusets | 11 |
| Mičigen | 16 |
| Minesota | 10 |
| Misisipi | 6 |
| Misuri | 10 |
| Montana | 3 |
| Nebraska | 5 |
| Nevada | 6 |
| Nju Hempšir | 4 |
| Nju Džersi | 14 |
| Nju Meksiko | 5 |
| Njujork | 29 |
| Severna Karolina | 15 |
| Severna Dakota | 3 |
| Ohajo | 18 |
| Oklahoma | 7 |
| Oregon | 7 |
| Pensilvanija | 20 |
| Roud Ajlend | 4 |
| Južna Karolina | 9 |
| Južna Dakota | 3 |
| Tenesi | 11 |
| Teksas | 38 |
| Juta | 6 |
| Vermont | 3 |
| Virdžinija | 13 |
| Vašington | 12 |
| Zapadna Virdžinija | 5 |
| Viskonsin | 10 |
| Vajoming | 3 |
| Vašington D.C. | 3 |
Specifičnosti po državama
- Mejn i Nebraska imaju poseban sistem delimične proporcionalne raspodele elektora. Ove dve države dodeljuju dva elektorska glasa pobedniku u celoj državi, dok se ostatak elektora dodeljuje pobednicima u svakom kongresnom okrugu pojedinačno.
- Države sa “ljuljajućim” glasačkim telom (swing states), kao što su Florida, Pensilvanija, Mičigen, i Viskonsin, smatraju se ključnima za ishod izbora, jer u njima nema stalne dominacije jedne partije.
- Velike države, kao što su Kalifornija, Teksas, i Njujork, imaju mnogo elektora i često su odlučujuće za ukupan broj elektorskih glasova.
- Manje države, kao što su Vajoming, Vermont, i Aljaska, imaju samo po 3 elektora, ali i dalje imaju uticaj, jer bi u slučaju izjednačenih rezultata mogle biti presudne.
Način izbora elektora
U većini slučajeva, elektori glasaju u skladu sa voljom birača u svojoj državi, ali postoje neverni elektori (faithless electors) koji, u retkim slučajevima, glasaju suprotno rezultatima izbora u svojoj državi. Međutim, danas većina država ima zakone koji obavezuju elektore da glasaju u skladu sa voljom birača.
Dakle, predsednički kandidat ne mora da osvoji većinu glasova na nivou cele zemlje, već treba da osvoji većinu elektorskih glasova, zbog čega je moguće pobediti iako kandidat nema većinu glasova birača.