Akcija “Raduša”, 1972. god. Spriječena teroristička akcija i raspad Jugoslavije od strane grupe “Feniks”! Teroristi osuđeni na smrt! (VIDEO, FOTO)
Bugojanska grupa ili grupa Feniks je neformalni naziv hrvatske paravojne grupe koja se probila na područje Jugoslavije 20. juna 1972. Poslana od strane hrvatske nacionalističke emigracije, cilj grupe bio je vršenje terorističkih akcija radi pokretanja gerilskog rata za rušenje Jugoslavije i obnovu NDH.
Bugojansku grupu je organizovalo Hrvatsko revolucionarno bratstvo (HRB), tajna organizacija koja je bila osnovana 1961. u Australiji i koja je djelovala i u Evropi, te SAD. Osnovni cilj HRB-a je bilo rušenje SFR Jugoslavije dizanjem ustanka Hrvata i obnova Nezavisne države Hrvatske.
Nakon gušenja Hrvatskog proljeća 1971. godine, HRB je bilo u uvjerenju da je u Hrvatskoj bila povoljna klima da se pokrene oružani ustanak. Nakon kratke pripreme, HRB je organizovalo ljudstvo, oružje i novčanu podršku da pošalje inicijalnu grupu od devetnaest pripadnika, koja je imala zadatak pokrenuti ustanak. Većina terorista je došla iz Australije, dok je vojna oprema bila nabavljena u Njemačkoj. Predvodili su ih braća iz okoline Tuzle, Adolf i Ambroz Andrić.
25. juna JNA, TO i vojna policija formiraju štab akcije “Raduša 72”.Na područje Bugojna je tokom 25. i 26. juna pristiglo oko 350 vojnika JNA, od toga 150 vojnih policajaca, 300 milicionera i 3.400 teritorijalaca. Ujutro 26. juna planina Raduša je bila potpuno blokirana. Prvi vatreni okršaj dolazi kad je grupa susrela vojne policajce pod komandom Miloša Popovića. U razmjeni vatre gine Popović i još jedan vojnik te jedan od članova grupe Feniks. Grupa se razbila na dva dijela ostavši bez municije jer je natovareni konj također u okršaju stradao.
U daljim okršajima izginuli su skoro svi članovi grupe, samo su četvorica uhapšena. Grupa Feniks je ubila ukupno 15 pripadnika vojne policije, teritorijalne odbrane i milicije.
Suđenje
Preživjeli iz grupe, Pavlović, Keskić, Vlasnović i Horvat, su suđeni na Vojnom sudu u Sarajevu.
Vejsil Keškić uhapšen je 29. juna u Rumbocima, a 21. decembra osuđen smrt. Đuro Horvat uhapšen je 2. jula kraj tunela blizu Jablaničkog jezera i tada je teško ranjen. Boravio je u Mostaru u bolnici, a zatim helikopterom prebačen u Bugojno na ispitivanje. U Sarajevu je 21. decembra osuđen na smrt. Ludvig Pavlović je uhvaćen 13. jula. On je jedini bio pomilovan i osuđen na 20 godina robije. Mirko Vlasnović se 27. jula predao pred porodičnom kućom u prisustvu brojne rodbine, 21. decembra osuđen je na smrt. Streljanje je obavljeno 17. marta 1973 iza ponoći, prvo je ubijen Đuro Horvat, zatim Vejsil Keškić i zadnji Mirko Vlasnović. Pavlović je izašao na slobodu 1991 ali je iste godine u blizini Ploča, poginuo tokom rata u Hrvatskoj.
Reakcije
Zaključak je bio da su službe bezbjednosti neadekvatno bile pripremljene za ovakve akcije. Osniva se 14. aprila 1978, u sklopu 282. bataljona vojne policije, prva jedinica za specijalne namjene pod nazivom “Kobre”. U sklopu koncepta Opštenarodne odbrane i društvene samozaštite (ONO i DSZ) uvedena je vježba pod nazivom Ništa nas ne smije iznenaditi.
VIDEO: